کد مطلب:20231 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

گناه كبيره با گناه صغيره چه تفاوتي دارد؟

گرچه تمام گناهان از آن جهت كه سرپيچي از دستور خدا است بزرگ است اما با توجه به خصوصيات ذاتي و پيامدهاي مختلف و آثار گوناگوني كه در آن ها وجود دارد مي توان گفت: بين گناهان اختلاف مرتبه اي وجود دارد. مرحوم طبرسي مي گويد: تمام گناهان از آن جهت كه مشتمل بر تمرد از دستورهاي الهي هستند كبيره اند وكبيره و صغيره بودن گناه امري نسبي است.3

اين سخن برگرفته از بعضي روايات است، مانند روايتي كه از امام علي(ع) نقل شده است: همة گناهان شديد و سخت است.4

اما به حسب اصطلاح در بيان مراد از گناهان كبيره اقوال مختلفي نقل شده است. مرحوم سيد يزدي، يكي از علماي بزرگ در كتاب خود براي تعيين گناه كبيره چهار راه مطرح كرده است:

1_ هر گناهي كه در قرآن و حديث به كبيره بودن آن تصريح شده است.

2_ هر معصيتي كه در قرآن يا سنت معتبره وعدة آتش بر ارتكاب آن رسيده باشد مانند قتل مؤمن.

3_ هر گناهي كه در قرآن يا سنت معتبره از گناهي كه كبيره بودنش مسلّم است بزرگ تر شمرده شود مثل فتنه كه در قرآن آن را از قتل نفس بزرگ تر مي داند.5 قتل نفس گناه كبيره است پس فتنه كردن هم از گناهان كبيره به حساب مي آيد.

4_ هر گناهي كه نزد متدينان بزرگ شمرده شود مثل نجس كردن عمدي مسجد.6 در روايات به كبيره بودن بعضي از گناهان تصريح شدهاست مانند: 1_ شركت به خدا، 2_ يأس از رحمت الهي، 3_ ايمن بودن از مكر الهي، 4_ آدم كسي، 5_ دشمني با والدين، 6_ قطع رحم، 7_ مال يتيم خوردن، 8_ ربا خواري، 9_ سِحر، 10_ زنا، 11_ قسم دروغ خوردن، 12_ زكات ندادن، 13_ شهادت دروغ و كتمان شهادت، 14_ ترك نماز، 15_ شراب خواري، 16_ فرار از جنگ، 17_ دزدي.7

تعداد گناهان كبيره كاملاً مشخص نيست و شايد مبهم بودن آن به منظور ايجا حالت ترس از اقدام به گناه است.8

3 ينابيع الموده، ج 2، ص 217.

4 مهدي موعود، ص 847 - 849.

5 بحارالأنوار، ج1، ص 187.

6 همان.

7 همان؛ نهج البلاغه، كلمات قصار، شمارة 147.

8 بحارالأنوار، ج 85، ص 13.